Opis

Budowniczy katedry i fundator Drzwi. Data jego urodzin nie jest znana. Przyjmuje się, że mogło to być pod koniec XI w., pochodził z rodu rycerskiego. Należał do kapituły katedralnej w Leodium albo w Malonne, które należało do diecezji leodyjskiej. W 1129 r. został biskupem w Płocku jako piąty rządca diecezji erygowanej w 1075 r. Współpracował z dwoma wybitnymi książętami Mazowsza. Pierwszym był władca Polski Bolesław Krzywousty, którego Aleksander pochował w nowo zbudowanej katedrze obok jego ojca, Władysława Hermana. Drugim był Bolesław IV Kędzierzawy. Łącząc władzę duchowną ze świecką, Aleksander okazał się człowiekiem energicznym i pełnym przeciwieństw. Wincenty Kadłubek scharakteryzował go krytycznie, powiadając, że był to zarazem baranek i lew, wilk i pasterz, mąż zbrojny i pobożny. Przeszedł do historii bardziej jako mecenas sztuki niż jako polityk. Zasłużył się dla polskiej architektury sakralnej XII w., wznosząc na Mazowszu pierwszą murowaną katedrę, konsekrowaną w 1144 r. Była to budowla trójnawowa z transeptem i apsydami. W części zachodniej znajdował się chór, odpowiadający westwerkom w architekturze ottońskiej. Główne wejście znajdowało się w portalu od strony północnej, w pobliżu wież, ulokowanych w fasadzie zachodniej. Do tego portalu Aleksander zamówił w Magdeburgu brązowe drzwi, które wykonała odlewnia należąca do fabryki kościoła kierowanego wówczas przez biskupa Wichmana, a głównym twórcą wrót był mistrz Riquin. Aleksander zmarł w 1156 r., a wizerunek na Drzwiach Płockich jest jedynym jego przedstawieniem w sztuce XII w., jakie przetrwało do naszych czasów.